بيماري کاواساکي
يک نوع التهاب عروق است که معمولا در کودکان زير پنج سال رخ ميدهد و ميتواند باعث آسيب به قلب و ساير اعضاي بدن شود. اين بيماري نامش را از دکتر توميساکو کاواساکي، پزشک ژاپني که در سال ???? اولين مورد آن را گزارش کرد، گرفته است. علت اين بيماري هنوز مشخص نيست و فقط بر اساس علائم باليني تشخيص داده ميشود. اگر درمان مناسب صورت نگيرد، ممکن است باعث عوارض جدي و حتي مرگ کودک شود.
بيماري کاواساکي سه مرحله دارد: مرحله حاد، مرحله تحت حاد و مرحله بازتاب. در مرحله حاد، کودک دچار تب شديد و پايدار، التهاب چشمها، لبهاي خشک و ترکخورده، زبان توتفرنگي، پوستهپوسته شدن دست و پا، بثورات پوستي و تورم غدد لنفاوي گردن ميشود. اين علائم معمولا به آنتيبيوتيک جواب نميدهند و تا ?? روز هم ممکن است ادامه داشته باشند. در مرحله تحت حاد، تب فروکش ميکند اما کودک هنوز بيقرار و دردمند است. در اين مرحله، علائم دستگاه گوارش، دستگاه قلب و عروق، دستگاه ادرار و ساير سامانههاي بدن ظاهر ميشوند. در مرحله بازتاب، علائم به تدريج کاهش پيدا ميکنند و کودک بهبود ميابد.
تشخيص بيماري کاواساکي بر اساس رعايت شش علامت اصلي است: تب بالاتر از ??-?? درجه سانتيگراد به مدت پنج روز يا بيشتر، التهاب چشمهاي هر دو طرف (بدون خروج چرک)، تغييرات پوست دست و پا (قرمز شدن، پوست پوست شدن)، تغييرات لب و دهان (خشک شدن، تورم، ترک خورده شدن)، تورم غده لنفاوي گردن (حداقل ?.? سانتيمتر) و بثورات پوستي (قرمز، مسطح يا برجسته). اگر پنج علامت از شش علامت موجود باشد، تشخيص بيماري کاواساکي قطعي است. اگر چهار علامت از شش علامت موجود باشد، تشخيص بيماري کاواساکي مشکوک است و نياز به آزمايشات تاييدي دارد. اگر سه علامت يا کمتر از شش علامت موجود باشد، تشخيص بيماري کاواساکي منفي است.
درمان بيماري کاواساکي با دو دارو انجام ميشود: گاماگلوبولين و آسپرين. گاماگلوبولين يک داروي ضد التهاب است که به صورت تزريق وريدي در بيمارستان داده ميشود. اين دارو باعث کاهش التهاب رگهاي خوني و جلوگيري از آسيب به قلب ميشود. آسپرين يک داروي ضد تشنج و ضد خونپلاکت است که به صورت قرص خوراکي داده ميشود. اين دارو باعث کاهش تب و درد و جلوگيري از انسداد رگهاي خوني ميشود. هرچه زودتر درمان شروع شود، احتمال بهبود کودک بالاتر است.
پيشآگهي بيماران با بيماري کاواساکي به شدت به درمان مناسب و سريع بستگي دارد. اگر درمان صحيح و به موقع صورت نگيرد، حدود ?? درصد بيماران دچار آنوريسم (گشاد شدن) رگهاي كرونر قلب ميشوند كه ميتواند منجر به حمله قلبي، نارسائي قلب يا مرگ شود. اگر درمان مناسب صورت گيرد، حدود ? درصد بيماران دچار آنوريسم رگهاي كرونر قلب ميشوند كه با نظارت پزشكي و در صورت لزوم جراحي قابل درمان هستند. بقيه بيماران كاملا بهبود پيدا ميكنند و علائم باليني آنها كاملا از بين ميروند..
با چه تستهايي ميتوان به شناسايي اين بيماري کمک کرد؟
به طور کلي، تشخيص بيماري کاواساکي بر اساس علائم باليني و شش علامت اصلي انجام ميشود. اما برخي آزمايشات آزمايشگاهي ميتوانند به تاييد يا رد تشخيص کمک کنند. اين آزمايشات عبارتند از:
- سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) و پروتئين C واکنشي (CRP) که نشاندهنده درجه التهاب در بدن هستند. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير بالا هستند¹.
- شمارش گلبولهاي سفيد خون (WBC) که نشاندهنده واکنش دفاعي بدن در برابر عفونت هستند. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير بالا هستند¹.
- هموگلوبين (Hb) و هماتوکريت (Hct) که نشاندهنده مقدار سلولهاي قرمز خون هستند. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير پايين هستند¹.
- آلبومين سرم (Alb) که نشاندهنده يک پروتئين حامل در خون است. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير پايين هستند¹.
- آزمايشهاي کبدي (ALT, AST, ALP, GGT) که نشاندهنده عملکرد کبد هستند. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير بالا هستند¹.
- سرولوپلاسمين (CP) که نشاندهنده يک پروتئين حامل مس در خون است. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير پايين هستند².
- مس در ادرار (U-Cu) و مس در کبد (L-Cu) که نشاندهنده مقدار مس در بدن هستند. معمولا در بيماران مبتلا به کاواساکي، اين مقادير پايين هستند².
کم خوني در کودکان و نوزادان